Oficjalne otwarcie wieży i rozbudowanego ośrodka

31 stycznia 2020 r. gościliśmy grono osób związanych pośrednio lub bezpośrednio z ochroną przyrody. Spotkanie miało na celu pokazanie zebranym efektów naszej pracy w projekcie LIFE „Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych Polski wschodniej”. A było się czym pochwalić: w ostatnich miesiącach stanęła w Rakowie Czachach nowa wieża widokowa a przy siedzibie Parku w Drozdowie rozrósł się Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt.

Padający deszcz nie popsuł naszych planów, wręcz przeciwnie, wszyscy mokli z radością, widząc powiększające się w dolinie kałuże. Bardzo dziękujemy gościom za przybycie i obiecujemy dbać o nasze nowe inwestycje, by służyły wszystkim jak najdłużej.

Poniżej trochę faktów dotyczących całego projektu LIFEciconiaPL.

Dlaczego chronimy bociana białego?

Polska uchodzi za ojczyznę bocianów, a ptak ten jest uznany za jeden z symboli narodowych rozpoznawany w naszym kraju i za granicą, szczególnie w zachodniej Europie. Od połowy XIX w. następował okres kurczenia się areału lęgowego i miejscami dramatycznego spadku liczebności bociana białego. Jednakże w późniejszym okresie wykazano poprawę sytuacji tego gatunku do tego stopnia, że przez wiele lat Polska stanowiła najważniejsze miejsce jego gniazdowania i skupiała najliczniejszą populację. Najnowsze badania wskazują, że w ciągu ostatnich 10 lat ubyło w naszym kraju ok. 10 000 par bociana białego. Odpowiedzialne są za to zmiany klimatu, postępująca mechanizacja i chemizacja rolnictwa, zmiany w strukturze i użytkowaniu gruntów oraz hodowli bydła.

Od dawna bocian biały uważany był za gatunek parasolowy, czyli taki, którego ochrona zabezpiecza inne gatunki i ich siedliska. Jego zanikanie świadczy o ubożeniu otaczającej nas różnorodności biologicznej, co przekłada się na spadek naszej jakości życia.

Projekt „Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski” (LIFE15 NAT/PL/000728) jest finansowany przez Komisję Europejską z Instrumentu Finansowego dla Środowiska LIFE oraz przez Vogelschutz-Komitee e.V. Prace nad realizacją projektu rozpoczęliśmy 1 sierpnia 2016 roku i potrwają do 31 lipca 2020 roku. Projekt swym zasięgiem obejmuje 4 województwa (podlaskie, mazowieckie, warmińsko-mazurskie, lubelskie) i jest realizowany w dolinach największych rzek wschodniej Polski: Narwi, Biebrzy, Bugu, Liwca, Omulwi, Płodownicy, które przepływają przez 9 obszarów Natura 2000.

Najważniejsze cele i zadania projektu to:

1. Zachowanie we właściwym stanie ochrony populacji bociana białego w dolinach rzek wschodniej Polski (ok. 1600 par).
2. Ochrona zagrożonych i konfliktowych miejsc lęgowych bociana białego poprzez przeniesienie takich gniazd na 300 słupów wolnostojących, montaż lub wymianę 60 platform dachowych i remont 40 gniazd.
3. Ograniczenie śmiertelności bociana białego na skutek porażeń prądem poprzez zabezpieczenie 270 niebezpiecznych elementów sieci elektroenergetycznej oraz zabezpieczenie 4 odcinków linii 110 kV przed kolizjami.
4. Poprawa standardów funkcjonowania dwóch ośrodków rehabilitacji specjalizujących się w leczeniu bocianów poprzez ich doposażenie i remont.
5. Ochrona różnorodności biologicznej poprzez zabezpieczenie i ochronę tego gatunku parasolowego.
6. Śledzenie zmian populacji bociana białego w obszarze projektu.

Projekt „Ochrona bociana białego w dolinach rzecznych wschodniej Polski” jest realizowany przez Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w partnerstwie z Łomżyńskim Parkiem Krajobrazowym Doliny Narwi i Biebrzańskim Parkiem Narodowym.

Zadaniami naszego Parku w ramach projektu było m.in..:

- remont i dostosowanie ośrodka rehabilitacji działającego przy siedzibie parku w Drozdowie do opieki nad bocianami: rozbudowano ośrodek o część ambulatoryjną oraz stworzono duży, ogrodzony wybieg dla bocianów, wyposażono ośrodek w meble i sprzęt weterynaryjny niezbędny do pracy z ptakami, zakupiono sprzęt do odłowu bocianów: specjalistyczne rękawice, siatki i klatki do przewozu. Poprawiono tym samym zarówno standardy opieki jak i pracy przy ptakach.

- przeniesienie na słupy 9 szt. konfliktowych gniazd – postawiono 6 sztuk o długości 12 m i 3 sztuki o długości 10,5 m strunobetonowych żerdzi wirowanych typu E wraz z platformami gniazdowymi, przeznaczonymi pod gniazda bociana białego oraz budkami lęgowymi dla ptaków typu A przy każdym słupie, zamontowano 2 sztuki zabezpieczeń na dachy i kominy. Słupy stanęły w miejscowościach: Kalinowo (4 szt.), Drozdowo (1 szt.), Rakowo Czachy (1 szt.), Rakowo Boginie (1 szt.), Bronowo Podkosacze (1 szt.), Siemień (1 szt.)

- budowa wieży widokowej służącej obserwacji zwierząt w dolinie Narwi – wieżę postawiono w miejscowości Rakowo Czachy, tuż przy zakolu Narwi, obok działającego promu. Konstrukcja wieży drewniana, o wymiarach 5,50 m x 4,00 m i wysokości 7,807 m, kryta dachem czterospadowym.

- stworzenie ścieżka aktywnej edukacji o tematyce bocianiej – ścieżkę usytuowano na terenie siedziby Parku w Drozdowie, korzystają z niej grupy uczestniczące w edukacji przyrodniczej. Tematem przewodnim ścieżki jest życie bociana białego oraz innych gatunków zwierząt powiązanych z jego siedliskiem. Ścieżka jest podzielona na część edukacyjną i zmysłową, dzięki niej każdy uczestnik zajęć ma okazję poczuć się jak prawdziwy odkrywca przyrody.  ścieżka składa się z kilku przystanków m.in. babie lato, żeremie, wąż, bagnisko.

- uruchomienie przesyłu online z gniazda bociana białego – zakupiono i zamontowano kamerę przy gnieździe w miejscowości Rakowo-Czachy. Przez trzy sezony mogliśmy już podglądać bocianią parę zarówno w dzień jak i w nocy. Podgląd ma prawie 700 tys. wejść z 90 krajów!

- monitoring efektów projektu – coroczne sprawdzanie sukcesu lęgowego bociana białego w istniejących gniazdach

 Zadania te nie byłyby możliwe do wykonania, gdyby nie wsparcie z Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku, które to instytucje umożliwiły nam pozyskanie środków na wkład własny do projektu.

Dziękujemy załodze PTOP-u za umożliwienie nam współtworzenia i realizacji tego wielkiego projektu i zapraszamy wszystkich do odwiedzenia nowej wieży w Rakowie Czachach.