WIERSZOWANY PRZEWODNIK PO MAGICZNYM MIEJSCU,

Z ZACHWYTU NAD NIM NAPISANY.

   

    1. GDZIE LEŻY PARK? GDZIE SIĘ ZACZYNA,

        GDZIE KOŃCZY SIĘ TA CUD- KRAINA?

 

Turyści z Polski, , zza granicy,

Plenerów spragnieni artyści,

Wędkarze oraz kajakarze,

Wędrowcy piesi, rowerzyści

 

Mam dla was wieść: Cała moc wrażeń

Czeka Was, kiedy przybędziecie

Nad Narew w okolice Łomży,

Do miejsca jedynego na świecie,

 

Bo może ktoś z was nie wie jeszcze,

Że Narew rzeką jest wspaniałą?

Musicie ją koniecznie poznać,

By wam się do niej wracać chciało.

 

Narew przez wiele ziem przepływa,

Lecz tutaj będą opisane

Podłomżyńskie pejzaże, które

Błękitną wstęgą wiąże Narew

 

W dwudziestym wieku, już minionym,

W roku dziewięćdziesiątym czwartym

Krajobrazowy Park tu powstał,

Aby chronić natury skarby.

 

A obejmuje swym zasięgiem

Łomżyński Park Krajobrazowy

Doliny Narwi ziemię piękną

Między Piątnicą  a Bronowem

W Piątnicy Park ma swój początek,

A dalej rzeka Narew zdąża

Przez Kalinowo do Drozdowa,

Po drugiej stronie Stara Łomża

 

Patrzy ze wzgórza, za nią Siemień,

Rybno i Pniewo już w oddali,

I rzeka Gać do Narwi wpada,

Aby z nią razem płynąć dalej,

 

Po drugiej stronie Niewodowo,

Rakowo-Czachy i Boginie,

A potem Krzewo, dalej Narew

Leniwie do Bronowa płynie,

 

Unikatowe ma walory

Park: przyrodnicze, estetyczne,

Krajobrazowe i poznawcze.

Narew odnogi ma rozliczne,

 

Płynie korytem naturalnym

I malowniczo meandruje,

O wilgotności jej doliny

Ilość odpadów decyduje.

 

I poziom wody w jej dopływach,

Do których Biebrza też należy.

W miejscu, gdzie rzeki te się łączą,

Znana z historii Wizna leży.

 

Narew jest rzeką osobliwą,

Kto chce ocean widzieć z bliska,

Niech wczesną wiosną tu przybędzie,

Ujrzy marcowe rozlewiska.

 

Kiedy zimowy śnieg topnieje,

A woda wsiąkać w grunt nie zdoła,

Który jest jeszcze przemarznięty,

Narew rozlewa się dokoła.

 

 2. WIECIE, GDZIE PARK LEŻY? WIĘC PORA,

     BY PRZEDSTAWIŁA WAM SIĘ FLORA!

 

W obrębie dna doliny Narew

Tworzy jeziora zakolowe,

To starorzecza są - ostoja

Dla roślinności szuwarowej

 

Nad Narwią świat roślinny dostrzec

Można niezmiernie przebogaty,

Chronione tam rośliny rosną,

A są wśród nich przepiękne kwiaty:

 

Lilia złotogłów tam wyrasta,

Goździk kosmaty i piaskowy,

Turówka wonna, gnieźnik leśny,

Zawilec jest wielokwiatowy.

 

Rośnie goryczka wąskolistna,

Arnik górska - choć nie góry

To przecież. Są i kwiaty wodne,

A wśród nich grążel żółty, który

 

Z białym grzybieniem się unosi

Na malowniczej Narwi wodzie

i innych kwiatów cała rzesza.

Nad Narwią jak w rajskim ogrodzie!

 

Duża rodzina jest storczyków:

To storczyk Fuchsa, storczyk krwisty,

A oprócz nich plamisty storczyk,

Znajdzie się i szerokolistny.

 

Sasanka rośnie tam łąkowa

I kruszczyk też szerokolistny,

Zwyczajna naparstnica, widłak

Jałowcowaty i goździsty,

 

Wawrzynek wilczełyko, rojnik

Pospolity, podkolan biały

Kopytnik, arcydzięgiel litwor,

Ciekawych roślin zestaw cały!

 

  3. CO OBOK FLORY TU UJRZYCIE?

     FAUNĘ, BO W PARKU KIPI ŻYCIE!

 

Niezaprzeczalnie osobliwe

Parku nad Narwią są walory,

Bo świat zwierzęcy uzupełnia

Bogaty świat narwiańskiej flory.

 

W większości poprzez ptaki liczne

Głównie jest fauna parku znana,

Która przez dwieście jest gatunków

Bogato reprezentowana,

 

A wśród nich wiele to gatunki

Już wyginięciem zagrożone,

Dlatego wpisane są one

Do specjalnej Księgi Czerwonej:

 

Bielik, batalion, biegus zmienny,

Kropiatka i błotniak łąkowy,

Bąk, dubelt, gągoł, kania rdzawa,

I kraska, i błotniak zbożowy

 

Nur czarnoszyi i myszołów

Włochaty, puchacz, mewa mała,

I kulik wielki, i rożeniec,

I rybitw jest rodzina cała:

 

Jest puchacz, świstun, siewka złota,

Gniazduje orlik tam krzykliwy

Wędrowny sokół, błotna sowa,

Wodniczka - ptasi raj prawdziwy!

 

W czasie migracji ptaki mają

Nad Narwią miejsce żerowania

I odpoczynku - potem w drogę

Dalszą natura je wygania.

 

Nad Narwią żyje innych zwierząt

Też dużo, chociaż mniej niż ptaków,

Spotkać gatunki różne można

Płazów i gadów, ryb i ssaków.

 

W narwiańskim parku duży gryzoń,

Bóbr europejski, zamieszkuje,

Tu drzewa ścina, wodę spiętrza

Oraz żeremia swe buduje.

 

Wśród ssaków mamy gronostaja,

Wydrę i smużkę, i łasicę,

Ponadto norka, lis i kuna

Tę zamieszkuje okolicę.

 

W fortach Piątnicy żyje mnóstwo

Ciekawych ssaków- nietoperzy,

W starym browarze też w Drozdowie

W piwnicach szukać ich należy.

 

Tam nocek rudy, łydkowłosy,

I Nattererea zamieszkuje,

Gacek brunatny, mroczek późny

I posrebrzany sen znajduje.

 

Cztery gatunki gadów żyją

W parku nad rzeką: jest padalec,

Żółw błotny oraz dwie jaszczurki,

Gady te nie są groźne wcale.

 

W nasłonecznionych miejscach często

Na słońce ciało swe wystawia

Jaszczurka zwinka, w części wschodniej

Też żyworodna się pojawia.

 

Traszka zwyczajna, grzebieniasta

I inne płazy tu żerują.

Ropuchy: szara i zielona

Oraz paskówka się maskują

 

Grzebiuszka ziemna i rzekotka

To także płazy. Jest nizinny

Kumak, są cztery żab gatunki,

Każdy gatunek nieco inny:

 

Jest żaba śmieszka, żaba trawna,

A także żaba moczarowa,

Tę żab kolekcję uzupełnia

Ponadto żaba  jeziorowa.

 

Tu w rzece Narwi i dopływach

Jest też gatunków ryb dość wiele,

Są wśród nich ryby rzek nizinnych

I górskich rzek przedstawiciele.

 

A woda czysta w pięknej Narwi,

Jak również w licznych jej dopływach,

Dlatego w rzece okoń, miętus,

I potokowy pstrąg przebywa.

 

Tu w rozlewiskach żyje szczupak,

Jazie na tarło się udają,

Kiełb, okoń, brzana, kleń, ukleja

W narwiańskich wodach też pływają.

 

Leszcz na płyciznach się wyciera,

Jest sandacz, boleń, sum wąsaty,

Karaś, cierniczek, piskorz, jazgarz-

Narwiański wodny świat bogaty.

 

Bogactwo ryb wabi wędkarzy,

Nad Narwią siedzą w wielkiej ciszy,

Patrzą na wodę jej spokojną

I tylko czasem plusk się słyszy.

 

  4. PARK W FAUNĘ I FLORĘ BOGATY

      MA UNIKALNE REZERWATY!

 

W parku nad Narwią utworzono

Dwa rezerwaty - Kalinowo

Leży na prawym brzegu rzeki,

Tam, gdzie leśnictwo jest Drozdowo.

 

W tym rezerwacie grądy rosną,

Jest grąd czyśćcowy i typowy,

Obok murawy ciepłolubne

oraz świetliste są dąbrowy.

 

Liściasty, wielogatunkowy

Las w piękne drzewa jest bogaty,

Oprócz drzew w rezerwacie rosną

Rzadkie, chronione ściśle kwiaty.

 

Powstały ścieżki przyrodnicze

Tu, w rezerwacie Kalinowo,

Które pomogą zwiedzającym

Piękny las poznać poglądowo.

 

Wielki Dział - drugi to rezerwat

W narwiańskim parku utworzony.

To las, co nad brzegami Narwi

Jest malowniczo położony.

 

Rezerwat Wielki Dział to kompleks

Łęgowych lasów, tam jesiony

Rosną i olchy, a pod nimi

Krzewami łęg jest ozdobiony:

 

Wśród nich czeremcha jest, porzeczka

Czarna, czerwona i kalina,

Trzmielina rośnie tam zwyczajna

I jarzębina, i kruszyna.

 

Rozliczne zioła w rezerwacie

Naturę tam ubogacają

W lecznictwie często stosowane

W chorobach wielu pomagają.

 

 

5. ŚCIEŻKI I SZLAKI – WŚRÓD PRZYRODY

      HISTORII TU ZNAJDZIECIE ŚLADY.

 

Łomżyński Park Krajobrazowy

Doliny Narwi- to Zielonych

Płuc Polski fragment, to oaza

Dla roślin i zwierząt chronionych.

 

Ci, którzy zechcą tu przybyć,

Odpocząć od miast zgiełku mogą,

Podziwiać ptaki i rośliny,

Wędrować w ciszy leśną drogą,

 

Zachwycać się zielenią lasu,

Gdzie tylko ptasie trele słychać,

Tu zdrowiu szybko można pomóc,

Głęboko da się tu oddychać.

 

Ciekawe ścieżki rowerowe

I piesze tutaj utworzono,

Idąc lub jadąc spotkać można

Moc pięknych roślin pod ochroną.

 

Wspaniała ścieżka przyrodnicza

Na lewym brzegu rzeki leży,

Pozwala poznać piękno Narwi

Dorosłym, dzieciom i młodzieży.

 

Między Utratą i Dziedzińcem

W Pniewie jest usytuowana,

Przebyć ją można tylko wtedy,

Gdy nie jest wodą już zalana.

 

A druga ścieżka już w całości

Wiedzie po parku  otulinie

I z możliwości obserwacji

Wielce ciekawych ptaków słynie.

 

Między Bronowem położona

Jest nad niewielką wioską Koty,

Wędrując ją podziwiać można

Ptaków przyloty i odloty.

 

Tu w parku można do ciekawych

Miejsc dotrzeć, które historyczną

Też wartość mają, zapraszają 

Ciągle turystów rzeszę liczną.

 

A wiodą do nich różne szlaki,

Które przez park ten przebiegają

I do zwiedzania osobliwych

Zakątków parku zapraszają.

 

Szlak Chwały Oręża Polskiego -

Wiedzie ta trasa rowerowa

Z Piątnicy poprzez Kalinowo,

Drozdowo, Krzewo do Bronowa.

 

W Drozdowie Muzeum Przyrody

Siedzibę swą ma w Dolnym Dworze,

Ten, je zwiedza, również drzewa

Ciekawe wokół dostrzec może.

 

Warto na cmentarz też się udać,

Gdy się zawita do Drozdowa.

Tam Lutosławskich jest Kaplica

Grobowa, wielce zabytkowa.

 

Browar parowy był w Drozdowie

Przed laty, ale dzisiaj jego

Ruiny tylko tutaj stoją.

Drozdowo dumne było z niego.

 

Zaś dalej w Krzewie obronnego

Schronu znajduje się ruina.

Na końcu szlaku docieramy

W Bronowie do wodnego młyna.

 

W Starej się Łomży rozpoczyna

Szlak turystyczny pieszy, który

Przez Siemień, Pniewo, Gać przebiega

I Narew z niego widać z góry,

 

Która w Dolinie meandruje

I błyska w słońcu malowniczo.

Po drodze na Królowej Bony

Górę wejść można tajemniczą,

 

Bo w średniowieczu, w tym to miejscu

Na górze hen grodzisko stało

I bezpieczeństwa okolicznych

Mieszkańców ciągle pilnowało.

 

Od północnego wschodu gród ten

Dolina Narwi otaczała,

Była zaporą naturalną,

Obronny więc charakter miała.

 

Obok się wznosi druga góra,

Świętego to Wawrzyńca Wzgórze,

Kościół tu wznieść miał święty Brunon,

Zasługi święty ten ma duże.

 

W wiosce Gać wodny młyn jest oraz

Wojenny cmentarz zabytkowy.

W Puchałach piękna jest aleja,

To szpaler starych drzew lipowych.

 

W czerwonym Borze ma początek

Też trzeci szlak wędrówek pieszych:

Podgórze mija, Siemień - Rowy

Z drugim sie szlakiem spotkać spieszy.

 

   6. ZAPRASZAMY DO NAS TURYŚCI.

       TU SIĘ WAM SEN O RAJU ZIŚCI!

 

Przybądźcie tu, nad piękną Narew

Zachwycić się krajobrazami,

Powietrze krystaliczne wdychać,

Serdecznie was tu zapraszamy!

 

Niech strofy o tym cudownym miejscu

Jako przewodnik wam posłużą,

Byście, gdy już tu zawitacie,

W okolicy zwiedzili dużo.

 

Łomżyński Park Krajobrazowy

Doliny Narwi nęci czarem.

Ten, kto raz w życiu go zobaczy,

Powracał będzie wciąż nad Narew!